Phan Thiết là tỉnh lỵ, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật của tỉnh Bình Thuận. Phan Thiết nằm trên quốc lộ 1A (chiều dài quốc lộ 1A đi qua là 7 km), trung tâm hành chính Thành phố Phan Thiết cách trung tâm hành chính Thành phố Hồ Chí Minh 183 km về hướng đông bắc. Phan Thiết là đô thị Duyên Hải Cực Nam Trung Bộ, thuộc khu vực Nam Trung Bộ, tuy nhiên, theo quy hoạch phát triển đến năm 2025, nó sẽ là đô thị cấp vùng Đông Nam Bộ. Phan Thiết có diện tích tự nhiên là 206,45 km², bờ biển trải dài 57,40 km.

Thành phố Phan Thiết có 14 phường và 4 xã

• Vùng địa lý trung du gồm: phường Mũi Né, phường Hàm Tiến, phường Phú Hài, phường Xuân An, phướng Phú Tài, xã Thiện Nghiệp, xã Phong Nẫm, xã Tiến Lợi, xã Tiến Thành;
• Vùng địa lý đồng bằng gồm: phường Phú Thuỷ, phường Phú Trinh, phường Thanh Hải, phường Bình Hưng, phường Hưng Long, phường Đức Nghĩa, phường Đức Thắng, phường Lạc Đạo, phường Đức Long.

Vị trí Thành phố Phan Thiết

Thành phố Phan Thiết hình cánh cung trải dài từ: 10°42’10” đến 11° vĩ độ bắc.

• Phía đông giáp biển Đông.
• Phía tây giáp huyện Hàm Thuận Nam – tỉnh Bình Thuận.
• Phía nam giáp biển Đông và huyện Hàm Thuận Nam – tỉnh Bình Thuận.
• Phía bắc giáp huyện Hàm Thuận Bắc và huyện Bắc Bình – tỉnh Bình Thuận.

Giữa trung tâm thành phố có sông Cà Ty chảy ngang, chia Phan Thiết thành 2 ngạn:

• Phía nam sông: khu thương mại, điển hình là Chợ Phan Thiết.
• Phía bắc sông: gồm các cơ quan hành chính và quân sự trung tâm mới của Phan Thiết đang được xây dựng tại khu vực phường Phú Thủy và Xuân An trên một diện tích 300ha gồm các tòa cao ốc hành chính mới, liên hợp trung tâm thương mại, nhà thi đấu mới Tỉnh Bình Thuận, khu dân cư mới sức chứa 50,000 người cùng nhiều công viên, các khu dịch vụ và trường học.

Mở rộng hành chính thành phố:

• Sau khi được chính phủ công nhận đô thị loại 2 cuối năm 2009. Thành phố Phan Thiết tiếp tục quy hoạch, định hướng phát triển không gian đô thị theo 6 hướng. Hướng tây phát triển theo QL1A tiếp giáp với khu đô thị Ngã Hai và khu công nghiệp Hàm Kiệm; hướng đông bắc phát triển ra trung tâm xã Hàm Thắng và thị trấn Phú Long; hướng bắc phát triển theo QL28; hướng tây bắc phát triển theo tỉnh lộ 718; hướng đông phát triển theo tỉnh lộ 706B, tỉnh lộ 716 và khu vực Hàm Tiến – Mũi Né; hướng tây nam phát triển theo tỉnh lộ 719 hình thành khu đô thị du lịch Tiến Thành. Cơ bản đến năm 2020, sát nhập một số đơn vị hành chính của huyện Hàm Thuận Bắc và huyện Hàm Thuận Nam vào thành phố, dân số đạt trên 350.000 người. Diện tích tự nhiên tăng lên 276,260 km² (tăng 69,8  km² so với hiện nay), phấn đấu trở thành đô thị loại 1.
• Đến năm 2030 Phan Thiết trở thành cửa ngõ của vùng kinh tế trọng điểm phía nam, Tây nguyên và Nam Trung bộ với quy mô dân số nội thành Phan Thiết đạt trên 400.000 người

Địa hình:

Phan Thiết có địa hình tương đối bằng phẳng, có cồn cát, bãi cát ven biển, đồi cát thấp, đồng bằng hẹp ven sông. Có 3 dạng chính:

• Vùng đồng bằng ven sông Cà Ty.
• Vùng cồn cát, bãi cát ven biển. Có địa hình tương đối cao.
• Vùng đất mặn: ở Thanh Hải, Phú Thủy, Phú Trinh và Phong Nẫm.

Điều kiện tự nhiên Phan Thiết

Phan Thiết có chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa chịu ảnh hưởng nhiều của khí hậu đại dương và có nền nhiệt độ cao quanh năm. Một năm được chia làm 2 mùa rõ rệt: mùa khô từ tháng 12 đến tháng 5 với đặc điểm khô nóng và ít mưa. Mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 11, đặc biệt tháng 9, 10 thường có mưa lớn gây ngập úng, lũ lụt.

Nhiệt độ

• Nhiệt độ trung bình tháng 22,1°C.
• Nhiệt độ lớn nhất trung bình 23,8°C, thấp nhất trung bình 18,6°C.

Nắng

Số giờ nắng trung bình cả năm 2783 giờ. Số ngày nắng 348 – 360 ngày/năm.

Mưa

Tổng lượng mưa trung bình năm 1151 mm. Lượng mưa ngày lớn nhất ứng với tần suất P = 1%: 211mm, P = 10%: 135,7mm. Thời gian mưa kéo dài lâu nhất không vượt quá 24 giờ.

Lượng bốc hơi, độ ẩm

• Độ ẩm không khí trung bình 79,9%.
• Độ ẩm không khí cao nhất 85%, độ ẩm không khí thấp nhất 71%.
• Lượng bốc hơi 1.192mm.

Gió

Chủ đạo theo 2 hướng chính

• Gió Đông thịnh hành từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
• Gió Tây thịnh hành từ tháng 6 đến tháng 9.
• Tốc độ gió trung bình năm 3,2m/s.
• Tốc độ gió mạnh nhất 23m/s (gió Tây).

Bão

Theo tài liệu khí hậu vùng biển Việt Nam, vùng Thành phố Phan Thiết nằm trong tọa độ ít bị ảnh hưởng của bão và áp thấp nhiệt đới.

Địa hình

Địa hình thành phố được kiến tạo bởi bồi tích sông biển, có dạng đồng bằng xen lẫn trung du và cồn cát. Nhìn chung có thể chia làm các dạng chính:

Khu vực thành phố hiện hữu: địa hình thấp và bằng phẳng, cao độ trung bình 3-4m, cao độ tôn nền ≤ 2,5m bị ngập lũ nước sông Cà Ty, ngập từ 0,3 – 2 m.

Khu vực xã Tiến Lợi, Tiến Thành có độ cao trung bình 45m, thấp nhất 84 m, độ dốc < 10%, là khu vực thuận lợi xây dựng.

Khu vực từ trung tâm thành phố đến Hòn Rơm: trừ phần đồi cát cao độ 50 – 113 m không thuận lợi xây dựng, còn lại đất xây dựng thuận lợi và tương đối thuận lợi.

Điều kiện kinh tế

Trong những năm qua, theo đà phát triển chung của xã hội, nền kinh tế của thành phố Phan Thiết có bước tăng trưởng và phát triển khá toàn diện, chất lượng tăng trưởng của một số ngành và lĩnh vực kinh tế – xã hội tiếp tục được cải thiện và bắt đầu phát huy hiệu quả. Tiềm năng, lợi thế của Thành phố được tập trung khai thác, chất lượng sản phẩm được từng bước nâng cao gắn với chế biến và xuất khẩu.

Thành phố Phan Thiết có vị trí rất chiến lược, nằm trong Vùng kinh tế Nam Trung Bộ, có mối liên hệ chặt chẽ với vùng Đông Nam Bộ, vùng Tây Nguyên và nằm trong khu vực ảnh hưởng của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Thành phố nằm cách không xa thành phố Hồ Chí Minh và Nha Trang, có hệ thống giao thông đường bộ (Quốc lộ 1A, đường cao tốc Long Thành – Dầu Giây – Phan Thiết và đường cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết), đường sắt, đường thủy rất thuận lợi cho việc giao lưu trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài, phát triển thương mại và dịch vụ du lịch, dịch vụ dầu khí, gắn với trục phát triển kinh tế biển, trục phát triển hệ thống đô thị vùng và trục kinh tế quốc gia. Tp. Phan Thiết là cửa ngõ trung chuyển khách du lịch, thương mại dịch vụ giữa Tp. Hồ Chí Minh và khu vực phía Bắc, chia sẻ về thương mại dịch vụ, các ngành công nghiệp đa ngành …

Thành phố Phan Thiết có khí hậu thời tiết, các nguồn tài nguyên (tài nguyên đất, rừng, nước, khóang sản, tài nguyên du lịch…) đa dạng, phong phú là nguồn lực quan trọng để phát triển các ngành kinh tế như thương mại, dịch vụ du lịch, nông lâm nghiệp tạo động lực phát triển đô thị.